Biofilm is een term die vaak over het hoofd wordt gezien, maar het heeft een aanzienlijk effect op onze gezondheid. Het is een kleverige laag van bacteriën en andere micro-organismen die zich vormt op oppervlakken, zoals tanden, implantaten, leidingen en medische apparatuur. Hoewel biofilm vaak onzichtbaar is voor het blote oog, kan het ernstige gevolgen hebben voor zowel de mondgezondheid als de algehele gezondheid. In dit artikel zullen we de impact van biofilm op de gezondheid bespreken, evenals de maatregelen, zoals duurzame desinfectie, die genomen kunnen worden om het te voorkomen en behandelen.
Wat is biofilm?
Biofilm is een complexe gemeenschap van micro-organismen, waaronder bacteriën, schimmels en algen, die zich hechten aan oppervlakken en een beschermende matrix vormen. Deze matrix, bestaande uit polysacchariden en andere slijmerige stoffen, biedt bescherming aan de micro-organismen en maakt het moeilijk om ze te verwijderen. Biofilm komt veel voor in de natuur, maar kan ook in het menselijk lichaam gevonden worden, vooral in de mondholte en op implantaten.
Mondgezondheid en biofilm
In de mondholte is biofilm beter bekend als tandplak. Het vormt zich op de tanden en langs de tandvleesrand en kan leiden tot tandbederf, tandvleesontsteking en zelfs parodontitis. Bacteriën in de biofilm produceren zuren die het tandglazuur aantasten, wat resulteert in gaatjes. Daarnaast kunnen de bacteriën ontstekingen veroorzaken die het tandvlees beschadigen en uiteindelijk het ondersteunende weefsel van de tanden aantasten.
Gevolgen voor de algehele gezondheid
Biofilm beperkt zich niet alleen tot de mondholte. Het kan ook gevonden worden in andere delen van het lichaam, zoals de luchtwegen, urinewegen en darmen. Onderzoek heeft aangetoond dat biofilm geassocieerd kan worden met verschillende gezondheidsproblemen, waaronder luchtweginfecties, urineweginfecties, gastro-intestinale aandoeningen en infecties in implantaatgerelateerde operaties. Bovendien kunnen de bacteriën in biofilm antibioticaresistentie ontwikkelen, waardoor infecties moeilijker te behandelen zijn.
Preventie en behandeling van biofilm
Het voorkomen en behandelen van biofilm is van vitaal belang voor het behoud van een goede gezondheid. Enkele belangrijke maatregelen om biofilmvorming te voorkomen zijn:
- Regelmatig en grondig tandenpoetsen en flossen om tandplak te verwijderen.
- Gebruik van mondspoelingen met antibacteriële eigenschappen.
- Het schoonmaken en ontsmetten van medische apparatuur en implantaten.
- Hygiënische omstandigheden handhaven bij het gebruik van protheses, zoals gebitsprotheses.
In gevallen waarin biofilm al aanwezig is, kan professionele reiniging en behandeling nodig zijn. Dit kan bijvoorbeeld het schrapen van tandplak en tandsteen door een tandarts of mondhygiënist omvatten, of het gebruik van speciale antimicrobiële middelen om de biofilm te verminderen.